سیستم های اطفاء حریق
سیستم اطفا حریق تعریفی از مجموعه ای از تجهیزات آتش نشانی می باشد که در ساختمان یا انبار و مراکز تجاری نصب می شوند تا در زمان آتش سوزی، برای حفاظت از مال و جان افراد در محل حادثه به کار برده شوند. انواع تجهیزاتی که در سیستم خاموش کننده آتش استفاده می شوند، اعم از اسپرینکلر ها، کپسول های آتش نشانی، انواع حسگرها و سیستم های اطفاء حریق اتوماتیک می باشد.
در این بین کپسول های آتش نشانی برای عموم شناخته شده تر هستند. کپسول ها هر کدام بسته به نوع آتشی که خاموش می کنند دارای مواد مخصوصی نیز هستند. بیشترین کاربرد سیستم های اطفاء حریق عقب نگه داشتن آتش و به حداقل رساندن آسیب ها تا زمان خروج مردم از محدوده خطر و رسیدن نیروهای آتش نشانی است.
سیستم های اطفا حریق دستی
در این روشها تجهیزاتی جهت مقابله با حریق بکار می رود که توسط نیروی انسانی کنترل و اداره می شود. از پرکاربردترین تجهیزات سیستم های دستی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– انواع کپسول آتش نشانی (پودری، آب و گاز ، دی اکسید کربن، آب و کف و هالوژنه)
– انواع توپ های آتش نشانی
– پتو آتش نشانی
– و هرگونه تجهیزاتی که توسط آتش نشان یا فرد در عملیات بکار می رود.
سیستم های اطفا حریق اتوماتیک
در این سیستم ها بدون دخالت نیروی انسانی و با کنترل کامل تجهیزات عمل می کنند. این نوع تجهیزات در کارخانجات شیمیایی ، رنگ ، پالایشگاه ها، دیتا سنترها و اتاق های سرور و مراکز حساس بکار می روند.
ممکن است سیستم های اتوماتیک با استفاده از گاز دی اکسید کربن، آب و سایر مواد شیمیایی کار کنند که با توجه به تجهیزات و مواد قابل اشتعال انتخاب می شوند.
انواع سیستم های اتوماتیک عبارتند از :
– سیستم های اتوماتیک مه آب Water Mist
– سیستم اطفا حریق اتوماتیک ورتکس Vortex
– سیستم اطفا حریق اتوماتیک گاز هالون Halon
– سیستم های آبی اسپرینکلر Sprinkler
– سیستم اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل Aerosel
– سیستم اتوماتیک فوم Foam
– سیستم اطفا حریق اتاق سرور یا مرکز داده
اهمیت سیستم های اطفا حریق
اینکه شما درباره این سیستم ها شناخت کافی داشته باشید که کدام یک از آنها در شرایط مختلف کارایی بهتری دارند امری ضروری است. یک سیستم اطفاء حریق اشتباه پتانسیل این را دارد که خرابی و صدمه بیشتری نسبت به خود آتش وارد کند.
رایج ترین سیستم های اطفاء آتش، به شکلی ساخته شده اند که در اولین مرحله شروع آتش توسط گرما، دود و باقی سیگنال های هشدار آن را تشخیص دهند. این ها دارای یک سیستم هشداردهنده هستند که شما را در زمان وقوع حادثه آگاه می کنند و سپس وارد مرحله اقدام علیه آتش می شوند.
اکثر دستگاه های خاموش کننده آتش به صورت اتوماتیک یک ماده خاص را بعد از تشخیص و یا هشدار حریق برای اطفاء آن آزاد میکنند. گرچه بعضی از آنها به صورت دستی رهاسازی میشوند.
اولین تصمیمی که در هنگام رخ دادن آتش سوزی باید بگیرید، مبارزه با آتش است. اگر:
آتش کوچک باشد.
از گازهای سمی دور باشید.
راه فرار داشته باشید.
اما اگر هر کدام از شرایط بالا را نداشتید، فورا آژیر را به صدا درآورده و سریعا محل حادثه را ترک نمایید.
با اینکه کپسولهای آتش نشانی در مدل ها و سایزهای مختلفی ساخته می شوند، اما در نهایت طریقه استفاده یکسانی دارند. به عنوان ساده ترین تعریف در هنگام کار با کپسول آتش نشانی بهتر است از روش PASS استفاده کنید.
سیستم اطفا حریق اتومات آبی
سیستم اطفاء حریق آبی (اسپرینکلر) قدیمی ترین روش اتوماتیک برای مقابله با آتش سوزی بوده که در منازل مسکونی، کارخانجات، ادارات، انبارها و… از آن استفاده می شود. این سیستم ها ساده ترین روش برای خاموش کردن آتش را دارند. به طوری که به یک منبع آب متصل هستند تا در زمان حریق، آب را به تمامی آبپاش ها ارسال کند. این منبع ها می توانند لوله کشی آب شهری یا منبعی جدا مختص اسپرینکلر باشند.
این سیستم ها ارزان و دارای امنیت بسیار بالایی می باشند. همچنین این سیستم های اتوماتیک کارآمد دارای 4 نوع مختلف هستند که عبارتند از:
- سیستم Wet ( تر )
- سیستم Dry ( خشک )
- سیستم Deluge ( سیلابی )
- سیستم Pre-Action ( پیش عملگر )
ویژگی های سیستم اطفا حریق اسپرینلکر
- اولین و پر استفاده ترین سیستم مبارزه با حریق در دنیا
- دارای ایمنی بسیار بالا
- دارای تاییدیه های مختلف معتبر بین المللی
- استفاده از شیرآلات سیستم تر، خشک، سیلابی و پیش عملگر
- امکان استفاده در ساختمان های مسکونی، بیمارستان ها، ادارات، مراکز بزرگ خرید و …
- تنوع تجهیزات جانبی
سیستم اطفا حریق اتومات پودری
یکی از سیستم های جایگزین هالون 1301 و گاز دی اکسید کربن، سیستم اطفا پودری میباشد. لیتن سیستم برای حریق آتش از ذرات ریز جامد و گاز استفاده میکند. یک واکنش گرمازا سبب میشود تا ذرات بسیار ریز آیروسل فشرده شده و گاز سیال از سیستم اطفا حریق خارج شود.
مزایای این سیستم عبارتند از :
- این سیستم غیر سمی میباشد.
- برای انواع طبقه بندی های آتش سوزی مفید است.
- نسبت به وزن، موثرترین سیستم اطفا حریق شناخته میشود.
- پشتیبانی و نگهداری از آن هزینه بالایی ندارد.
- برای بهره بردن از از آن نیازی به لوله کشی ندارید.
- به دلیل غیر سمی بودن، موجب کمترین میزان آلودگی پس از اطفاء در محل میشود.
- سبک بودن آن، بسیار در هنگام خاموش کردن آتش کمک می کند.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک گازی
همانطور که از اسمش پیداست در این روش از گازها برای خاموش کردن آتش بوسیله کاهش مقدار اکسیژن موجود در محیط استفاده می کنند. هنگامی که از سیستم های اطفا آتش فوم، آب و پودر نمی توان استفاده کرد و یا موجب آسیب به منطقه آتش گرفته می شود از سیستم گازی بهره می بریم.
این سیستم ها به دو دسته تقسیم می شوند که دسته اول و قدیمی همان سیستم های گازی CO2 هستند و دسته جدید و مدرن تر، دسته گاز های نجیب هستند که به گاز های پاک معروف اند. همچنین به سیستم های دسته دوم، تمیزترین سیستم مهار آتش نیز می گویند.
عملکرد
پس از اینکه سیستم های اعلام حریق، شروع آتش سوزی را تشخیص دادند، این تجهیزات گازی شروع به کار می کنند. روش عملکرد این سیستم ها به این گونه است که اکسیژن را در محیط و فضای در حال سوختن کاهش می دهد. در این صورت یکی از عوامل وقوع حریق از بین رفته و آتش خاموش می شود.
از مزایای سیستم های اطفا حریق گازی می توان به قیمت مناسب، آسیب نرساندن به تجهیزات، دستگاه و اموال، باقی نماندن هیچگونه آب، ماده شیمیایی یا روغن و بدون آسیب زیست محیطی اشاره کرد.